2018’de çalışma izni alabilen mülteci-göçmen işçi sayısı 115 bin 837 olurken sadece 34 bin 573 Suriyeli mülteci işçi çalışma izni alabildi. Mülteci-göçmen işçilerin büyük bir oranı kayıt dışı çalıştırılmaya devam ettiriliyor.
Aile Çalışma Ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü 2018 yılında çalışma izni alabilen göçmen ve mülteci işçi sayısını açıkladı. Bakanlığın verilerine göre 2018’de 115 bin 837 mülteci-göçmen işçiye çalışma izni verildi. 2011’de çalışma izni işçi sayısı 17 bin 466 iken, Suriyeli mültecilere çalışma izninin düzenlendiği 2016’da 73 bin 549, 2017’de 87 bin 182’ye yükseldi.
Göçmen-Mülteci Kadın İşçilerin Oranı 41,5
Çalışma izni alan 115 bin 837 işçinin 48 bin 085’ini kadın işçiler oluştururken çalışma izni alan erkek işçilerin sayısı 67 bin 752 oldu. Yasal çalışma izni olan mülteci, göçmen işçilerin yüzde 41.5’ini kadınlar oluşturabildi. 2015 yılına kadar kadın işçiler daha çoğunlukta iken Suriyeli mültecilerin çalışma izni alabilmesi ile birlikte erkek işçilerin oranları her sene daha da arttı.
Çalışma izni alabilen 34 bin 573 Suriyeli mültecinin sadece 3 bin 47’si kadınlardan oluşuyor. Yasal çalışma izni olan Suriyeli mülteci erkeklerin sayısı Suriyeli mülteci kadın işçilerin sayısından 9 kat daha fazla. Ancak Ukranya, Türkmenistan, Gürcistan, Özbekistan, Rusya, Moldova, Filipinler ve Endonozya ülkelerinden çalışma izni alabilen göçmen işçilerin büyük bir çoğunluğunu kadın işçiler oluşturuyor.
Önemli Bir Kısmı Lise ve Üniversite Mezunu
Çalışma izni alanların 27 bin 21’i üniversite mezunu iken 38 bin 10’u lise mezunu. Çalışma iznini alan mülteci, göçmen işçilerin en yoğun olduğu yaş aralığı 25-29. 25-29 yaş aralığındaki çalışma izni alan sayısı 22 bin 352 iken, 30-34 yaş aralığında 20 bin 942, 20-24 yaş aralığındaki sayı ise 19 bin 723.
En Çok Suriyeli Mülteci İşçiler İzin Alabildi
Ülkelere göre dağılımda ilk sırada Suriyeli mülteci işçiler bulunuyor. 34 bin 573 Suriyeli mülteci çalışma izni alabilirken Suriyelileri, 13 bin.452 ile Kırgızistanlı göçmen işçiler, 7 bin 321 ile Gürcistanlı göçmen işçiler, 6 bin 394 ile Ukranyalı göçmenler ve 5 bin 547 ile Türkmenistanlı göçmen işçiler takip ediyor.
En Çok İstihdam Konaklama Sektöründe
Çalışma iş kollarına göre mülteci-göçmen işçilerin büyük bir çoğunluğu konaklama (20 bin 16) ticaret (11 bin 757) , inşaat (8 bin 183) , büro (5 bin 757), sağlık (4 bin 144), ev içi hizmet (3 bin 538), eğitim (3 bin 658) ve giyim (2 bin 958) sektörlerinde çalışıyor.
Mülteci-gömen işçilerin 42 bin 759’u İstanbul’da çalışırken, 23 bin 666’sı Antalya’da, 9 bin 274’ü Ankara’da, 5 bin 967’si İzmir’de, 5 bin 269’u Bursa’da, 4 bin 846’sı Antep’te çalışıyor.
Rakamlar Kayıt Dışılığı Ortaya Koyuyor
Birleşmiş Milletler’e bağlı Ekonomik ve Sosyal İşler Organizasyonu (DESA), yayınladığı 2019 raporuna göre Türkiye’deki toplam mülteci-göçmen sayısı 5 milyon 678 bin 800. Kayıtsız olanlarla birlikte bu rakam daha da büyüyor. Yine aynı rapora göre Türkiye’deki göçmen ve mültecilerin yaş ortalamasının da 32,4 ve yüzde 71,4’ü 19-65 yaş arasında. Rakamlar hala mülteci ve göçmen işçilerin tamamına yakınının kayıt dışı çalıştırıldığını ortaya koyuyor.
Çalışma İzni Çözüm Olamadı
Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre Türkiye’de sadece Geçici Koruma Statüsü’nde 3 milyon 576 bin 370 . Ocak 2016’da çıkan “Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik ise çözüm sağlamadı. Çocuk işçiler de dahil olmak üzere 1,5 milyonun üzerinde Suriyeli mültecinin çalışma hayatında olduğu tahmin ediliyor. 2017’de 20 bin 966 Suriyeli mülteci için çalışma izni alabilirken bu rakam 2018’de 34 bin 573’e çıkabildi. Çalışma izni için işverenlerin başvurması gerekiyor.
Haber: Metehan Ud
Kaynak: Sivil Sayfalar