UAÖ: Mültecilerin hayatları tehlikede

Uluslararası Af Örgütü 20 Haziran Dünya Mülteci Günü dolayısıyla basın açıklaması yaparak Avrupa’daki hükümetlerin mültecileri korumayı ret ettiğini belirtip uyarılarda bulundu. Açıklamanın tam metni için tıklayın.

Bugün, Uluslararası Af Örgütü, Avrupa’daki hükümetlerin mültecilere koruma sağlamayı reddettikleri için insanların hayatlarını tehlikeye soktukları konusunda uyarıda bulundu. Dünya Mülteciler Gününde barınma olanağı arayanların hakları görmezden gelindikçe Avrupa’nın kapıları kapanıyor.

Uluslararası Af Örgütü Avrupa ve Orta Asya Direktörü Nicola Duckworth “Mülteciler sadece Avrupa’ya vardıklarında geri çevrilmek için hayatlarını tehlikeye atıyorlar” dedi. “Hükümetler insanların hayatlarını tehlikeye atmaya son vermeli ve uluslararası yükümlülüklerini yerine getirerek bu savunmasız insanları korumalı.”  Avrupa sınırındaki ülkeler mültecilere yönelik uluslararası yükümlülüklerini açıkça görmezden gelen bir tavır sergiliyorlar:

• İtalya uluslararası sularda, mültecileri koruma ihtiyaçlarını değerlendirmeden alıkoyup Libya’ya taşıyor. Libya’da göçmenlerin, sığınmacıların ve mültecilerin kötü muameleye maruz kalma ve insan hakları ihlallerin yüksek olduğu ülkelere zorla geri gönderilme riskleri bulunuyor.
• Türkiye, Avrupa dışından gelen insanları mülteci olarak tanımamaya devam ediyor, bu nedenle binlerce kişiye gereken koruma sağlanmıyor. Türkiye’de sayıları 18 bin civarında olan sığınmacıdan ikamet harcı tahsil etmeye devam ediyor ve bu harçları ödeyemeyen sığınmacıları güvenli bir ülkeye yerleşmesi de dahil bir çok haktan mahrum bırakarak cezalandırıyor. Sığınmacıların sağlık, çalışma ve eğitim hakları alanında bir gelişme olmadığı gibi İçişleri Bakanlığı yetkililerinin mülteci hakları konusunda çalışan İnsan Hakları Örgütlerine yönelik olumsuz tavrı da halen devam ediyor.
• Yunanistan insanları sığınma iddialarını dinlemeden Türkiye ile olan toprak ve deniz sınırlarına geri gönderiyor. Ülkeye giren mültecilere koruma sağlanabilmesi için birçok yasal engel mevcut.
• İspanya’nın Afrika’daki birkaç ülke ile birlikte imzaladığı çift taraflı antlaşmalar, bu ülkelerde bulunan mültecilerin, sığınmacıların ve göçmenlerin keyfi tutuklanmalarını, gözaltına alınmalarını veya sınır dışı edilmelerini meşrulaştırmak için kullanılıyor.
• Avrupa Birliği (AB) üyesi  diğer ülkeler daha az mülteci kabul etmeye uğraşırken AB’nin sınırındaki mültecilerin ve sığınmacıların haklarına saygı gösterilmemesini görmezden geliyorlar. Her sene binlerce sığınmacı “Dublin II” adlı bir sistem doğrultusunda mülteci ve sığınmacıların haklarının yetersiz derecede korunduğu ülkelere transfer ediliyor.
• Dünya Mülteciler Günü’nde Uluslararası Af Örgütü, Avrupa Birliği ülkelerinin mültecilere yönelik davranışlar üzerine bir mesaj yollayarak, yaptıklarının sadece kendi ülkelerinde değil tüm dünyada mültecilerin korunmasını zayıflattığı konusunda AB ülkelerine uyarıda bulunuyor. Bütün ülkeler hem kendi sınırları içerisinde hem de etkili derecede kontrollerinin bulunduğu bölgelerde bulunan mültecilere ve sığınmacılara yönelik yükümlülüklerini yerine getirmeliler.

Türkiye

Avrupa Birliği’nde korumaya erişmek isteyen birçok kişi için Türkiye iki arada bir derede kaldıkları ülke oluyor. Türkiye’ye her yıl gelen binlerce sığınmacı için haklarına erişmek aşılamaz bir mücadele haline geliyor. Irak, İran, Somali ve Afganistan’dan gelen sığınmacılar iltica sistemine erişimde yasal açıdan ve uygulama açısından ciddi engellerle karşılaşıyorlar.

Türkiye, Mülteci Sözleşmesi’ne taraf olup uygulamada Avrupa Konseyi dışındaki ülkelerin vatandaşlarını mülteci olarak etkin bir şekilde tanımayan tek devlet. Sonuç olarak, sayıları giderek artan uluslararası korumaya ihtiyaç duyan kişilerin bu talebi geri çevriliyor. Sığınmacılar genelde keyfi bir şekilde kötü koşullarda uzun bir dönem gözaltında tutuluyor ve bu süreç içerisinde kötü muameleye maruz kalıyorlar. Bununla birlikte, bireylerin Türkiye’den insan hakları ihlallerin yoğun olduğu ülkelere zorla geri gönderilmeleri yaygın bir durum. Avrupa Konseyi ülkelerinden gelen sığınmacılar için ise etkili bir iltica sistemi bulunmuyor.

Birçok insan Türkiye’de koruma sağlanma olanağının olmadığını görüp Avrupa Birliği’ne deniz veya karadan ulaşmaya çalışıyor. Bazıları için bu yolculuk felaketle sonuçlanıyor çünkü Yunan yetkililer tarafından geri itiliyorlar ve bazen bu sırada insanlar hayatlarını kaybediyor.

Ayrıntılı bilgi için Medya Koordinatörü ve Mülteci Koordinatörü ile iletişime geçebilirsiniz:

Avi Haligua – avi@amnesty.org.tr 0532.396.25.07

Volkan Görendağ –multeci@amnesty.org.tr 0533.270.02.64