Mülteciler bir de harç ile mağdur ediliyor

VAN – İran ve Afganistan’dan Van’a gelen sığınmacılardan “oturma izni” adı altında 6 ayda bir, bin TL harç alınıyor. Mülteciler uygulamaya tepkili. Barınma, işsizlik, sağlık ve can güvenliği sorunu yaşayan mülteciler, harçları ödemekte zorlandıklarını belirterek, uygulamaya son verilmesini istiyor.

İran ve Afganistan’dan siyasi ve ekonomik nedenlerden dolayı kaçarak, Türkiye gelen ve buradan 3’üncü bir ülkeye gitmek isteyen mültecilerden Van Emniyet Müdürlüğü Yabancılar Şubesi’nce bin TL “oturma izni” adı altında 6 ayda bir harç alınıyor. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) Ofisi’ne başvuruda bulunan mülteciler, sınır dışı edilmemeleri için her altı ayda bir, bin TL para vermek zorunda. Mülteciler; barınma, işsizlik, sağlık, can güvenliği ve iletişim sorunu yaşadıklarını belirterek, kendilerinden alınan harcın kaldırılmasını istiyor.

‘Yarı aç yarı tok yaşıyoruz’

Afganistan’dan Türkiye’ye kaçak yollardan gelen Ali C. (28), sığınmacı olarak yaşamını sürdüren mültecilerden biri. Evli ve iki çocuk babası olan C. üniversite mezunu olmasına rağmen ayakkabı boyacılığı yapıyor. BM’den geçici sığınma kartı alarak, Van’da kalan C. ülkesinde inşaat mühendisliği yapıyormuş. 18 kişilik ailesiyle birlikte Japon Pasajı’nda yaşayan C. “Savaştan dolayı geldik buraya. 6 ayda bir bin TL para ödeyerek, oturum izni alıyoruz. Burada çalışmamız yasak sadece ayakkabı boyacılığı yaparak, geçimimizi sağlıyoruz. Ailemle bir pasajda kalıyoruz. Ödediğimiz harç bizi çok zorluyor. Yarı aç, yarı tok yaşamaya çalışıyoruz. Yetkililer sesimizi duymalı ve ikamet harcı kaldırılmalıdır” diyor.

‘Nasıl yaşayacağız bilmiyoruz’

5 ve 12 yaşında çocukları bulunan Afgan uyruklu Süreyya B. ise, Afganistan’ın Herat kentinden geldiğini belirterek, yaşadıklarını şu cümleler ile anlatıyor: “Eşim Taliban’dı. Bana ve çocuklarıma zulüm yapıyordu. Ben de çocuklarımı alarak, 2008 yılında kocamdan kaçtım. Eşim iyi bir insan değildi. Kaçak yollarla Türkiye’ye geldim ve BM’ye sığınma talebinde bulundum. Burada çok zorluk yaşıyorum. Çocuklarımı doyurmak için evlere gündeliğe gidiyorum. BM ve Türk devleti bize bir şey yapmadı, bundan sonra da yapmayacak. Beni ve 2 çocuğumu kabul eden 3’üncü ülkeye gitmek istiyorum. Ancak BM buna izin vermiyor. 2 yıldır hiçbir şey söylemeden bizi burada bekletiyor. Bir de harç alıyorlar. Nasıl yaşayacağız, bilmiyoruz.”

BM de mağdur ediyor

A.H., Afganistan’dan kaçak yollarla Van’a gelen mültecilerden biri. A.H., “Afganistan’dan İran üzerinden Türkiye’ye geldim. 20 gün boyunca kimseye görünmemek için dağlarda yürüdük. Burada BM’ye sığınma talebinde bulunduk; ancak bizi mağdur ediyorlar. Biz Afganistan’a tekrar dönemeyiz. Van’da da çalışmamıza izin verilmiyor. İşsizim. Tedavi bile edilmiyoruz. Apandisit ameliyatı oldum. Hastane para istedi, para olmadığı için rehin kaldım. 2 gün sonra hayırsever birisi ameliyat paramı verdikten sonra hastaneden çıkabildim. Her akşam hayırseverler, komşular bize ekmekleri, fazla kalmış artık yemekleri getiriyor. Bu koşullarda bizden harç alıyorlar. Ödeyemiyoruz, kaldırsınlar harçları” çağrısında bulunuyor.

‘Harç kaldırılmalı’

Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Van Temsilciliği Mülteci Danışma Komisyonu Üyesi Alev Caniş ise, mültecilerin harçları ödeyemediğini belirterek, harcın tamamen kaldırılması gerektiğini vurguladı. Özellikle Afgan mültecilerin harçları ödemekte zorluk çektiğini kaydeden Caniş, “Harç olayı yasal bir prosedürdür; fakat bazı girişimler sonucunda eğer kişi yoksulsa harç alınmaması gerekiyor. Bunun için Emniyet Müdürlüğü Yabancılar Şubesi’ne başvurmaları ve dilekçe vermeleri gerekiyor. Daha sonra polislerin yaptığı araştırma ve inceleme sonucunda dosyaları alınıyor ve değerlendiriliyor. Bu yönlü bir iyileşme var tabii bunlar zaman içinde oldu, mültecilerden bundan ne kadar haberdardır bilemiyoruz. Bizim talebimiz bu harcın tamamen kaldırılmasıdır. İnsan hakları kuruluşları bu konuda çalışma yürütüyor. Meclis’te BDP’li ve muhalefet partileri milletvekillerinin girişimi var. Çözüleceğini umut ediyoruz” dedi. Özellikle üçüncü ülkeye sığınma talebinde olan mültecilerin aylarca oyalandığını ve mağdur edildiğini belirten Caniş, bu taleplerin karşılanmamasından dolayı mültecilerin sık sık açlık grevlerine girdiğini hatırlattı.

‘Kadınlara yönelik taciz ve tecavüzler yaşanıyor’

Mültecilerin yaşadığı diğer sorunlara da dikkat çeken Caniş, mültecilerin gittikçe yoksulaştığını ve ucuz bir şekilde çalıştırıldığına işaret etti. Caniş, “İş sorunları yanında sağlık sorunları var ve Türkiye vatandaşı olmadıkları için muayene olmakta sıkıntı yaşıyorlar. Her alanda sorun yaşıyorlar. Yine en vahimi ise, kadın mültecilerin taciz ve tecavüze uğramasıdır. Bu yönlü kadın derneklerine yönelik yoğun başvurular var. Tacizci ve tecavüzcüler, mülteci kadınların çaresizliğinden yararlanarak, onların bu durumunu istismar ediyor” dedi.

 

Azim Yacan 

Kaynak: DİHA

Read Previous

Mülteciler açlık grevine son verdi

Read Next

Festus Okey davasına müdahil olmak suçmuş!